Moja synowa podała mi brudny mop na oczach ośmiu gości i powiedziała: „Umyj podłogę, a potem będziesz mógł z niej jeść jak pies, którym jesteś”. Mój syn dodał: „Jesz za darmo każdego dnia, więc przestań używać wieku jako wymówki”. Tej nocy spakowałem walizkę i zniknąłem — a to, co zrobiłem następnego ranka, sprawiło, że zbladli ze strachu.

“Poważnie?”

„Poważnie. Mam duży dom. Mieszkam sama od śmierci Franka i bardzo chciałabym mieć towarzystwo. Poza tym jest tu wspaniała społeczność ludzi w naszym wieku. Mogłabyś zacząć od nowa, Bea. Nie chcę, żebyś była ciężarem.”

„Ciężar?”

„Beatatrice, masz 65 lat, a nie 95. Masz pieniądze, zdrowie i całe życie przed sobą. Poza tym jesteś mi winna jakieś 20 lat nadrabiania zaległości”.

Tego wieczoru zarezerwowałem bilet lotniczy na następny poniedziałek.

W piątek rano Daniel ponownie pojawił się w hotelu. Tym razem zabrał ze sobą Samanthę. Obserwowałem ich z okna mojego pokoju, kłócących się na parkingu. Samantha gestykulowała dramatycznie, wyraźnie zdenerwowana. Daniel miał tę pokonaną postawę, którą wyrobił sobie w małżeństwie.

Kiedy zapukali do drzwi, pozwoliłem im pukać przez dziesięć minut, zanim otworzyłem.

„Beatatrice” – powiedziała natychmiast Samantha ze łzami w oczach – „muszę cię przeprosić”.

„W porządku” – odpowiedziałem, trzymając drzwi lekko uchylone.

„W piątek popełniłam straszny błąd. Denerwowałam się kolacją. Wypiłam trochę i powiedziałam okropne rzeczy, których nie miałam na myśli.”

„Czego nie miałaś na myśli, Samantho? Kiedy dałaś mi brudny mop? Kiedy kazałaś mi jeść z podłogi jak pies? Albo kiedy powiedziałaś, że jestem darmozjadem?”

Samantha się zarumieniła.

„Wszystko to. Nic z tego nie było prawdą.”

„To nieprawda, że ​​dałeś mi mopa? Bo pamiętam to bardzo wyraźnie.”

„Nie, to znaczy… tak, stało się, ale nie chciałam być okrutna. Po prostu…”

„Co takiego zrobiłeś?”

„Byłem po prostu sfrustrowany”.

„Z powodu czego jesteś sfrustrowany?”

Samantha spojrzała na Daniela, prosząc o pomoc, ale on unikał jej wzroku.

„Cóż, czasami mam wrażenie, że… nie mamy prywatności we własnym domu”.

„Prywatność? Jak to?”

„Jakbyś zawsze tu był i…”

„Samantho” – przerwałem jej – „w tym domu są cztery sypialnie. Mieszkam w jednej z nich. Reszta domu jest dla ciebie prywatna”.

„Tak, ale… ale poza tym—”

„Poza tym gotuję, sprzątam, piorę, dbam o ogród i spłacam kredyt hipoteczny. To cię martwi?”

„To nie o to chodzi.”

„A więc co to jest?”

Samantha zaczęła płakać.

„Po prostu czasami mam wrażenie, że Daniel kocha cię bardziej niż mnie.”

I to była prawda.

„Samantho” – powiedziałam spokojnie – „jestem jego matką. Miłość matki nie konkuruje z miłością żony. Są różne”.

„Ale on ciągle o tobie mówi. Zawsze powtarza, że ​​muszę być bardziej do ciebie podobna.”

„I dlatego mnie upokorzyłeś?”

„Ja… ja tylko chciałam, żebyś zobaczył, że ja też jestem ważna w tej rodzinie”.

„Samantho, kazałaś mi myć podłogę brudnym mopem i kazałaś mi jeść jak pies. Naprawdę myślisz, że w ten sposób pokazujesz, że jesteś ważna?”

„Nie. Ja… poczułem się zagrożony.”

„Czy groziła Ci 65-letnia kobieta, która chciała tylko pomóc swojemu synowi?”

Daniel w końcu przemówił.

„Mamo, proszę. Samantha przeprosiła. Czy nie możemy po prostu o tym zapomnieć i iść dalej?”

“Zapominać?”

„Tak, wybaczamy i zapominamy, tak jak zawsze robiliśmy to w naszej rodzinie”.

„Jak zawsze? Danielu, ile razy w dzieciństwie upokarzaliśmy cię z ojcem przed innymi ludźmi?”

“Nigdy.”

„Ile razy traktowaliśmy cię jak coś gorszego niż zwierzę?”

„Żadnego. Ale mama…”

„Więc nie, synu. To nie jest coś, co zawsze robiliśmy. To coś, co obaj mi zrobiliście i nie zamierzam tego zapomnieć.”

Zamknąłem drzwi i nie otworzyłem ich więcej, bez względu na to, jak długo pukali.

W niedzielny poranek, mojego ostatniego dnia w Dallas, pakowałem swoje skromne rzeczy, gdy zadzwonił telefon. To był numer, którego nie znałem.

„Dzień dobry, pani Peterson. Tu Mark Johnson. Jestem prawnikiem. Pani syn Daniel poprosił mnie, żebym porozmawiał z panią o pewnej sytuacji rodzinnej”.

Przestałam składać ubrania i usiadłam na łóżku.

„Prawnik?”

„Tak, proszę pani. Pani syn bardzo się o panią martwi. Mówi mi, że zachowuje się pani irracjonalnie i naraża dobro rodziny na ryzyko”.

“Absurdalnie?”

„Tak, proszę pani. Rozumiem, że jest pani zdenerwowana jakimś nieporozumieniem, ale tak nagłe odcięcie wsparcia finansowego stwarza poważne problemy. Pani syn może stracić dom”.

Zaśmiałem się, ale nie było w tym humoru.

„Panie Johnson, czy Daniel powiedział panu, dlaczego jestem zdenerwowany?”

„Wspomniał, że podczas kolacji doszło do kłótni. Coś o obowiązkach domowych. Ale proszę pani, problemy rodzinne rozwiązuje się rozmową, a nie odcinaniem wsparcia finansowego”.

„Obowiązki domowe? Tak, właśnie to panu powiedział, panie Johnson. Czy Daniel powiedział panu, że jego żona kazała mi myć podłogę brudnym mopem na oczach ośmiu gości, a potem kazała mi jeść okruszki z podłogi jak pies?”

Zapadła długa cisza.

„Nie, proszę pani, nie podał takich szczegółów.”

„Czy powiedział ci, że przez trzy lata płaciłam ratę kredytu hipotecznego za jego dom, wszystkie rachunki, naprawy i praktycznie wszystkie ich wydatki na utrzymanie, podczas gdy oni traktowali mnie jak nieopłacaną pomoc domową?”

„Pani Peterson, rozumiem, że jest pani zdenerwowana, ale…”

„Nie, panie Johnson, nic pan nie rozumie. Mój syn płaci panu za wywieranie na mnie presji, żebym wrócił do sytuacji przemocy, ale kłamie panu co do faktów”.

„Proszę pani, może moglibyśmy zorganizować mediację rodzinną…”

„Nie ma tu nic do mediacji. Oddałem im trzy lata życia, pieniądze i godność. W zamian otrzymałem upokorzenie i pogardę. Nie zamierzam płacić za przywilej bycia źle traktowanym”.

„Ale proszę pani, pani syn mówi, że ma pani moralny obowiązek…”

„Obowiązek moralny? Jaki jest moralny obowiązek syna wobec matki? Czy nie obejmuje on podstawowego szacunku?”

„Pani Peterson, proszę rozważyć…”

„Panie Johnson, powiem panu coś. Jutro wyjeżdżam z Dallas. Jeśli Daniel chce zatrzymać dom, może znaleźć drugą pracę, sprzedać nowy samochód, za który pomogłem mu zapłacić, albo wziąć pożyczkę. Ale nie będzie już wykorzystywał moich pieniędzy na finansowanie życia, w którym będę traktowany jak śmieć”.

Odłożyłem słuchawkę i wyłączyłem telefon.

Godzinę później ktoś zapukał do drzwi mojego pokoju tak mocno, że myślałem, że je wyważy.

„Beatrice, otwórz drzwi. Wiem, że tam jesteś.”

To była Samantha, ale jej głos brzmiał inaczej. Nie było już łez ani przeprosin. Brzmiała wściekle.

„Otwórz te cholerne drzwi. Musimy porozmawiać.”

Powoli otworzyłem drzwi. Samantha stała w nich z potarganymi włosami i czerwonymi oczami – już nie ze smutku, lecz ze złości.

„Czego chcesz, Samantho?”

„Chcę, żebyś przestała zachowywać się jak ofiara i wróciła do domu”.

“Przepraszam?”

„Słyszałeś. Mam dość tego dramatu. Popełniłem błąd. Przeprosiłem. Ale ty wciąż zachowujesz się, jakby to był koniec świata”.

„Samantho, upokorzyłaś mnie w obecności obcych.”

„To była jedna noc. Jedna cholerna noc. I za to zamierzasz zniszczyć nam życie?”

„Niczego nie niszczę. Po prostu przestaję finansować twoje życie”.

„To to samo. Bez twoich pieniędzy stracimy wszystko.”

„To twój problem, nie mój.”

Samantha podeszła bliżej, a w jej głosie słychać było jadowitą nutę.

„Wiesz, co myślę? Chyba jesteś zazdrosny.”

“Zazdrosny?”

„Tak. Zazdroszczę Danielowi, że kocha mnie, a nie ciebie. Zazdroszczę, że mamy szczęśliwe życie, nie potrzebując, żebyś wszystko kontrolował.”

„Samantho, właśnie przyznałaś, że potrzebujesz moich pieniędzy, żeby utrzymać to szczęśliwe życie”.

„Nie o to mi chodziło.”

„Dokładnie to miałeś na myśli.”

„Wiesz co? Jesteś zgorzkniałą staruszką, która nie może pogodzić się z tym, że jej syn już jej nie potrzebuje”.

„Jeśli Daniel mnie nie potrzebuje, to nie ma problemu z tym, że odejdę.”

„Ale potrzebujemy twoich pieniędzy.”

I znowu była to prawda.

Samantha zdała sobie sprawę z tego, co powiedziała i spróbowała to naprawić.

„Nie, miałem na myśli…”

„Powiedziałeś dokładnie to, co myślałeś. Nie potrzebujesz mnie. Potrzebujesz tylko moich pieniędzy.”

„Beatatrice, nie bądź śmieszna.”

„Samantho, przez trzy lata mieszkałam w tym domu, czując, że przeszkadzam, że jestem ciężarem, że musisz mnie znosić z dobroczynności. Ale okazało się, że było odwrotnie. To ty żyłaś z mojej dobroczynności”.

„To nieprawda.”

„Nie? ​​Z jakich pieniędzy zamierzałeś spłacić kredyt hipoteczny w tym miesiącu?”

Samantha nie odpowiedziała.

„Z jakich pieniędzy zamierzasz płacić rachunki?”

Cisza.

„Za jakie pieniądze zamierzasz kupić artykuły spożywcze?”

„Dobrze. Tak, potrzebujemy twoich pieniędzy. Jesteś teraz zadowolony?”

„Nie jestem szczęśliwy, Samantho. Jestem smutny. Jestem smutny, że mój jedyny syn widzi we mnie tylko źródło pieniędzy”.

„To nieprawda.”

„Nie? ​​To powiedz mi, kiedy ostatnio ty i Daniel zaprosiliście mnie na randkę? Kiedy ostatnio pytałeś mnie o zdanie w jakiejś ważnej sprawie? Kiedy ostatnio wciągnąłeś mnie w rozmowę, która nie dotyczyła obowiązków domowych?”

Samantha otworzyła usta, ale nic nie powiedziała.

„Wiesz, jaka jest różnica między sprzątaczką a mną? Sprzątaczka dostaje pensję i ma dni wolne”.

„Beatatrice, dość.”

„Nie, Samantho. Dość ciebie. Dość bycia niewidzialną we własnej rodzinie. Dość płacenia za przywilej bycia źle traktowaną. Jeśli odejdziesz, Daniel będzie cierpiał”.

„Daniel nauczy się brać odpowiedzialność za własne decyzje”.

„Zmusisz go, żeby wybrał między żoną a matką”.

„Nie, Samantho. Uwolnię go od obowiązku utrzymywania matki, która nie chce już być utrzymywana”.

„Nie możesz tego zrobić.”

„Już to zrobiłem.”

Samantha spojrzała na mnie z wyrazem twarzy, jakiego nigdy wcześniej nie widziałem. To była czysta nienawiść.

„Wiesz co? Masz rację w jednej sprawie. Nigdy nie chcieliśmy cię w tym domu. Zawsze byłeś ciężarem. Daniel znosił cię tylko dlatego, że czuł się winny.”

„Dziękuję za Twoją szczerość.”

„I jeszcze jedno – jesteś samolubny. Daniel jest twoim jedynym synem, a ty go porzucasz.”

„Samantho” – powiedziałam spokojnie – „Daniel pierwszy mnie porzucił. W zeszły piątek, kiedy uznał, że możesz traktować mnie jak zwierzę, wybrał swoją stronę. Teraz ja wybieram swoją”.

„To jeszcze nie koniec”.

„Masz rację. To jeszcze nie koniec. Będzie dla ciebie o wiele gorzej.”

“Co masz na myśli?”

„Chodzi mi o to, że jutro opuszczam Dallas na zawsze. A kiedy wyjadę, zdasz sobie sprawę ze wszystkiego, co straciłaś. Nie tylko moje pieniądze, Samantho. Stracisz też jedyną osobę, która kochała cię bezwarunkowo”.

“Nie obchodzi mnie to.”

„Wiem. Właśnie w tym tkwi problem.”

Samantha wyszła, trzaskając drzwiami tak mocno, że ściany zadrżały.

Tej nocy Daniel zadzwonił po raz ostatni.

„Mamo” – jego głos brzmiał łamiącym się głosem – „Samantha powiedziała mi, o czym rozmawialiście. Proszę, nie odchodź”.

„Już kupiłem bilet.”

„Synu, możemy to naprawić. Samantha obiecała się zmienić. Ja też się zmienię”.

„Danielu, chcesz, żebym wrócił, bo mnie kochasz, czy dlatego, że potrzebujesz moich pieniędzy?”

Bardzo długa pauza.

„Obie rzeczy” – przyznał w końcu. „Dziękuję za szczerość. Mamo, nie mogę stracić domu”.

„W takim razie znajdź sposób, żeby za to zapłacić bez mojej pomocy”.

„Nie zarabiam wystarczająco dużo pieniędzy”.

„W takim razie znajdź lepszą pracę albo sprzedaj dom i kup coś tańszego”.

„Ale zbudowaliśmy tu życie”.

„Zbudowałeś tam życie za moje pieniądze, Danielu. Teraz musisz zbudować sobie życie, które będziesz w stanie utrzymać.”

„Mamo, proszę.”

„Kocham cię, synu. Dlatego odchodzę. Żebyś nauczył się żyć bez polegania na mnie”.

„A jeśli nie będę mógł?”

„W takim razie będziesz musiał się uczyć.”

„A co jeśli stracę Samanthę?”

„Synu, jeśli Samantha będzie z tobą tylko wtedy, gdy będziesz miał pieniądze, to nie warto jej zatrzymywać.”

„Ale ja ją kocham.”

„Wiem. I może właśnie dlatego musisz się dowiedzieć, czy ona kocha ciebie, czy po prostu kocha to, co ci dawałem.”

„Mamo, boję się.”

„To nic, że się boisz, Danielu. Strach zmotywuje cię do zrobienia tego, co musisz zrobić, żeby przetrwać”.

„Zadzwonisz do mnie?”

„Nie na razie. Musisz nauczyć się rozwiązywać swoje problemy beze mnie.”

„A jeśli będę potrzebował pomocy?”

„W takim razie poszukaj pomocy gdzie indziej. U przyjaciół, u innych członków rodziny, u specjalistów. Ale nie u mnie”.

„To wygląda jak kara”.

„To nie kara, synu. To wyzwolenie – dla nas obu”.

Odłożyłam słuchawkę i po raz pierwszy od tygodnia zapłakałam. Ale to nie były łzy smutku. To były łzy ulgi.

Sześć miesięcy później siedziałem na podwórku domu Helen w Phoenix, popijając kawę i obserwując wschód słońca nad górami. Pustynne powietrze było suche i czyste, tak różne od ciężkiej wilgoci Dallas, którą zostawiłem za sobą. Helen wyszła z kuchni z własną filiżanką kawy i usiadła obok mnie.

„Jak się dzisiaj czujesz, kuzynie?”

„Za darmo” – odpowiedziałem bez zastanowienia.

I to była prawda. Po raz pierwszy od lat poczułem się całkowicie wolny.

Pierwsze dwa miesiące w Phoenix były trudne – nie dlatego, że żałowałam swojej decyzji, ale dlatego, że na nowo odkrywałam siebie, kiedy nie musiałam się nikim opiekować. Tak długo byłam matką Daniela albo teściową Samanthy, że zapomniałam, jak to jest być po prostu Beatrice.

Helen bardzo mi pomogła. Zapisała mnie na zajęcia malarskie w ośrodku kultury, przedstawiła swoim znajomym i przekonała do kupna małego samochodu, żebym mógł poruszać się samodzielnie.

„Wiesz, co jest najdziwniejsze?” zapytałem Helen, gdy oglądaliśmy rozkwit kaktusa w jej ogrodzie.

“Co?”

„Po raz pierwszy w moim dorosłym życiu wszystkie pieniądze, które wydaję, są dla mnie. Wczoraj poszłam do supermarketu i kupiłam łososia, bo miałam na niego ochotę. Nie dlatego, że ktoś inny o niego poprosił, nie dlatego, że to była specjalna okazja – po prostu chciałam go zjeść”.

Helen się uśmiechnęła.

„Niesamowite, jak najprostsze rzeczy mogą wydawać się luksusem, gdy odzyskujesz wolność”.

Miała rację. Przez ostatnie kilka tygodni robiłam rzeczy, które wydawały się głupie, ale były dla mnie rewolucyjne. Poszłam sama do kina w popołudnie w dzień powszedni. Kupiłam drogą książkę tylko dlatego, że spodobała mi się okładka. Spałam do 10:00 rano w niedzielę, nie czując się winna.

Zadzwonił mój telefon. To był numer z Dallas, którego nie rozpoznałem.

Dzień dobry, pani Peterson. Tu Sandra Garcia. Jestem pracownikiem socjalnym powiatu. Dzwonię, ponieważ otrzymaliśmy skierowanie do opieki nad osobami starszymi. Ktoś zgłosił, że może pani być w sytuacji porzucenia.

Wyprostowałem się.

“Porzucenie?”

„Tak, proszę pani. Otrzymaliśmy telefon od członka pani rodziny, który powiedział, że mieszka pani sama, prawdopodobnie bez wystarczających środków, i że rodzina martwi się o pani los”.

„Kto podjął tę decyzję?”

„Nie mogę ujawnić tych informacji, ale muszę cię zapytać: czy jesteś pewien, gdzie obecnie mieszkasz? Czy masz dostęp do jedzenia, leków i odpowiedniej opieki medycznej?”

„Pani Garcia, mieszkam bardzo wygodnie z kuzynem w Phoenix. Mam dostęp do wszystkiego, czego potrzebuję, a nawet więcej”.

„Czy mógłby Pan podać mi adres, pod którym moglibyśmy to zweryfikować?”

Dałem jej adres Helen i swój numer telefonu.

„Pani Peterson, czy dysponuje Pani wystarczającymi środkami finansowymi?”

„Mam ponad 200 000 dolarów na swoim osobistym koncie bankowym”.

„Och.” Jej głos zmienił się diametralnie. „Cóż, to… to zupełnie różni się od tego, co donoszono.”

„Co dokładnie zgłosili?”

„Poinformowano cię, że opuściłeś dom bez pieniędzy, że prawdopodobnie mieszkasz na ulicy lub w nieodpowiednich warunkach i że odmawiasz przyjęcia pomocy od rodziny”.

„Pani Garcia, opuściłam dom mojego syna, ponieważ byłam źle traktowana. Mam własne pieniądze, własną niezależność i mieszkam dokładnie tam, gdzie chcę”.

„Rozumiem. Cóż, najwyraźniej nie ma tu żadnego nagłego wypadku. Przepraszam, że przeszkadzam.”

„Proszę poczekać, pani Garcia, czy mogę o coś zapytać? Czy dzieci często zgłaszają, że ich rodzice zostali porzuceni, kiedy rodzice po prostu się wyprowadzają?”

„Nie, proszę pani. Zazwyczaj otrzymujemy tego typu zgłoszenia, gdy dochodzi do nadużyć finansowych lub rzeczywistego zaniedbania.”

„Nadużycia finansowe?”

„Tak. Kiedy ktoś wykorzystuje zasoby osoby starszej wbrew jej woli lub kiedy jest ona wykorzystywana finansowo”.

„Jakie to interesujące.”

„Dlaczego tak mówisz?”

„Bo przez trzy lata to ja finansowałem życie mojego syna i jego żony. A kiedy przestałem to robić, teraz uznają mnie za porzuconego”.

Zapadła długa cisza.

„Pani Peterson, czy czuje się pani wykorzystana finansowo?”

„Tak, pani Garcia. Zdecydowanie.”

„Czy chciałbyś zgłosić tę sytuację?”

„Nie, dziękuję. Już się tym zająłem. Wyszedłem.”

Kiedy się rozłączyłem, Helen spojrzała na mnie z ciekawością.

„Wszystko w porządku?”

„Daniel zgłosił mnie do opieki społecznej, twierdząc, że zostałam porzucona i żyję w nieodpowiednich warunkach”.

“Co?”

„Wydaje mi się, że jego strategia polega teraz na tym, żeby przedstawić mnie jako zagubioną staruszkę, którą trzeba uratować i zabrać z powrotem do domu”.

Helen pokręciła głową.

„Ten chłopak naprawdę tego nie rozumie, prawda?”

„Nie. On tego nie rozumie.”

Tego popołudnia postanowiłem zrobić coś, co odkładałem na później. Zadzwoniłem do mojego banku w Dallas.

„National Bank, mówi Patricia.”

„Cześć, Patricio. Tu Beatatrice Peterson. Pamiętasz, jak kilka miesięcy temu anulowałam wszystkie automatyczne przelewy?”

„Tak, pani Peterson. Jak się pani czuje?”

„Bardzo dobrze, dziękuję. Patricio, czy mogłabyś mi powiedzieć, czy ktoś próbował uzyskać dostęp do informacji o moim koncie?”

„Pozwól, że sprawdzę. Tak, proszę pani. W zeszłym miesiącu otrzymaliśmy telefon od kogoś, kto podawał się za pani syna, z pytaniem o stan pani konta. Odwiedziła nas również młoda kobieta, która podawała się za pani synową, i pytała, czy ma pani u nas zarejestrowany testament lub trust.”

„Co im powiedziałeś?”

„Oczywiście nie podaliśmy im żadnych informacji. Wszystkie dane twojego konta są prywatne”.

„Czy wyglądali na zdesperowanych?”

„Proszę pani, młody mężczyzna, który dzwonił, brzmiał na bardzo zaniepokojonego. Ciągle pytał, czy mógłby pani jakoś pomóc w zarządzaniu finansami, ponieważ martwił się o pani stan psychiczny. A młoda kobieta… pytała konkretnie, czy ma pani jakieś długi, czy ktoś mógłby je spłacić, gdyby coś pani się stało, i czy w razie nagłego wypadku mogliby mieć dostęp do pani funduszy”.

„Rozumiem, Patricio. Chcę mieć pewność, że absolutnie nikt poza mną nie będzie miał dostępu do informacji o moim koncie.”

„Tak już jest, pani Peterson.”

„Doskonale. Jeszcze jedno ostatnie pytanie. Czy pytali ponownie o automatyczne przelewy, które anulowałem?”

„Tak, proszę pani. Pani syn dzwonił trzy razy, pytając, czy wystąpił błąd w systemie, czy przelewy mogłyby zostać automatycznie ponownie aktywowane i czy mógłby w jakiś sposób porozmawiać z przełożonym w sprawie, którą nazwał „nagłą sytuacją rodzinną”.

„Co mu powiedziałeś?”

Powiedzieliśmy mu, że tylko ty możesz autoryzować zmiany na swoim koncie.

„Dziękuję, Patricio.”

Tego wieczoru Helen i ja wybraliśmy się na kolację do meksykańskiej restauracji w centrum Phoenix. Po raz pierwszy od lat wybrałem się na kolację bez martwienia się o koszty, bez poczucia, że ​​muszę uzasadniać wydatek, bez myślenia o tym, kto będzie na mnie czekał w domu, żebym mu podał kolację.

„Beatatrice” – powiedziała Helen, kiedy jedliśmy – „muszę ci coś powiedzieć. Wyglądasz dziesięć lat młodziej niż wtedy, kiedy tu przyjechałaś”.

“Poważnie?”

„Poważnie. Kiedy się tu pojawiłaś, miałaś taką minę, jakbyś przepraszała za to, że istniejesz. Teraz wyglądasz jak Beatrycze, którą znałam z młodości.”

„Ja też tak czuję, Beatrice.”

„Czy czegoś żałujesz?”

„Żałuję, że tak długo czekałem z wyjazdem”.