* „No cóż, żonko, od teraz jesz sama! Masz dość wyłudzania ode mnie pieniędzy?” – oznajmił mój mąż. Zgodziłam się. A potem nadeszły urodziny mojego męża i jak zawsze przyprowadził 20 krewnych na darmowy posiłek. Gdy tylko weszli do kuchni, prawie oniemiali…

W pierwszym roku po rozwodzie bałem się nawet spojrzeć na kobiety. Myślałem, że wszystkie są takie same. Wszystkie chciały mi coś odebrać.

Ale okazuje się, że nie. Trzeba po prostu poszukać tego właściwego. „I znalazłeś?” – zapytałem ostrożnie.

Zatrzymał się. Odwrócił się do mnie. Spojrzał na mnie poważnie.

„Nie wiem” – odpowiedział szczerze. „Za wcześnie, żeby to stwierdzić”.

Ale faktem jest, że czuję się z tobą dobrze. „Ja też” – uśmiechnąłem się. Dotarliśmy do mojego domu.

Odprowadził mnie do wejścia. Nie próbował wstawać. Wie, że nie jestem gotowy.

Szanuje granice. To rzadkie, nawiasem mówiąc. Bardzo rzadkie.

„Do zobaczenia w piątek?” – zapytał. „Chciał zaproponować wyjazd za miasto. To piękne miejsce”.

Jezioro, las. Możemy zrobić piknik. – Brzmi dobrze.

— Zgodziłem się. — No dalej. Pocałował mnie w policzek. Lekko, dyskretnie.

Machnął ręką i wyszedł. Poszedłem do swojego pokoju.

Otworzyłem drzwi do mojego mieszkania. Małego, ciasnego, ale już tak znajomego. Mojego.

Tylko moje. Zrobiłem sobie kawę. Prawdziwą kawę.

Po turecku. Nalałem do dużego kubka. Tego samego, który kupiłem pierwszego dnia przeprowadzki.

Usiadłem na sofie przy oknie. Spojrzałem na ulicę. Na miasto.

O życiu za szkłem. Mam urodziny w przyszłym tygodniu. Mam czterdzieści lat.

Okrągła rocznica. Kiedyś bałam się tej liczby. Myślałam, że to koniec starości.

Koniec młodości. Ale teraz się nie boję. Czterdziestka to nie koniec.

To jest początek. Drugiej połowy życia. Świadomej.

Żywy. Dojrzały. Wolny.

Lena zaproponowała zorganizowanie imprezy. Zgodziłem się. Zaproszę znajomych, kolegów, sąsiadkę Olę i może Romana.

Mała grupa. Wino, przekąski, rozmowa. Bez udawania.

Bez dramatów. Po prostu świętuję życie. Wyjęła telefon.

Otworzyłem notatki. Nadal mam tam ten arkusz kalkulacyjny. Pokazuje wydatki za jedenaście lat.

Otwieram go czasami. Nie z zemsty. Po prostu, żeby pamiętać.

Żeby uniknąć powtarzania błędów. Milion dwieście trzydzieści osiem tysięcy dla krewnych Igora. Plus około miliona na wspólne koszty utrzymania.

Media, artykuły spożywcze, wydatki osobiste. Razem: ponad dwa miliony w ciągu jedenastu lat. Dla człowieka, który później twierdził, że go oszukiwałem.

Zabawne. I smutne jednocześnie. Ale pouczające.

Bardzo pouczające. Zrozumiałem najważniejsze. Nigdy więcej nie będę tolerował braku szacunku.

Nigdy nie poświęcę się dla kogoś, kto mnie nie docenia. Nigdy nie będę milczał, kiedy będę musiał się odezwać. Nigdy.

Słyszysz mnie? Nigdy nie będę się bała samotności. Bo samotność to nie wyrok śmierci. To wybór.

Czasami to właściwy wybór. Gdyby ktoś powiedział mi pół roku temu, że będę szczęśliwa po rozwodzie, nie uwierzyłabym. Myślałam, że będzie ciężko, boleśnie, strasznie.

I tak było. Przez pierwszy miesiąc. Ale potem było łatwiej.

Jest lekki. Jest darmowy. Nie wiem, co będzie dalej.

Może coś się ułoży z Romanem. A może nie. Może poznam kogoś innego.

Może zamieszkam sama. Ale wiesz co? To mnie nie przeraża. W ogóle mnie to nie przeraża.

Bo nauczyłam się najważniejszej rzeczy: być szczęśliwą bez mężczyzny. Nie pomimo jego nieobecności, ale niezależnie od niej. Szczęśliwa po prostu dlatego.

Z życia. Z siebie. Z wolności.

Dopiłem kawę. Wstałem. Podszedłem do lustra.

Spojrzałem na swoje odbicie. Czterdzieści lat. Zmarszczki wokół oczu.

Siwe włosy, których już nie farbuję. Ale oczy są żywe. Twarz promienna.

Uśmiech był szczery. „Cześć” – powiedziałem do swojego odbicia. „Miło mi cię poznać”.

Jestem Anna. Mam czterdzieści lat. Mieszkam sama.

Zarabiam dobrze. Samodzielnie. I jestem szczęśliwy.

„Po prostu dlatego, że istnieję”. Odbicie odwzajemniło uśmiech. „A wiesz, co jest największym zwycięstwem? To nie to, że opuściłam Igora.

Nie żebym zaczynała nowe życie. I nawet nie żebym poznała Romana. Ale żebym odnalazła siebie.

Prawdziwe Ty. Bez masek, bez ról, bez oczekiwań. Ty sam.

I zakochałam się. W końcu się zakochałam. To wiele znaczy.

Znacznie cenniejsze niż dwa miliony wydane na czyjeś życie. To bezcenne. Otworzyłem laptopa.

Utworzyłem nowy plik, nazwałem go „Moje zasady życia” i zacząłem pisać.

Zasada numer jeden: Nigdy nie toleruj braku szacunku. Nawet ze strony męża.

Ani od krewnych. Ani od nikogo innego. Zasada numer dwa.

Rozmawiajcie o problemach od razu. Nie pozwólcie, by urazy narastały latami. Zasada trzecia.

Nie bój się być samemu. Samotność jest lepsza niż zły związek. Zasada numer cztery.

Żądaj równości. Nie służ. Zostań partnerem.

Zasada numer pięć: Wydawaj pieniądze na siebie bez poczucia winy. Mam prawo do pięknego życia.

Zasada numer sześć: Nie poświęcaj się. Ofiary nie są doceniane.

Nigdy. Zasada numer siedem. Pamiętaj o swojej wartości.

Nie potrzebuję nikogo. Wybieram kogoś. Różnica jest ogromna.

Zasada ósma. Żyj dla siebie. Nie dla męża.

Nie dla dzieci, jeśli takie są. Nie dla rodziców. Dla siebie.

Bo to moje życie. I będę je przeżywać tak, jak chcę. Zapisałem plik. Wydrukowałem.

Powiesiłem to na lodówce. Niech tam wisi. Niech mi o tym przypomina każdego dnia.

O tym, kim jestem. O swojej wartości. O tym, że nigdy więcej. Słyszysz? Nigdy nie wracaj do przeszłości.

Na zewnątrz było ciemno. Zapaliły się światła miasta. Igor mieszka gdzieś tam.

W swoim mieszkaniu. Sam. Może myśli o mnie.

Może tego żałuje. A może już znalazł kogoś nowego. Nie wiem.

I wiesz co? Nie obchodzi mnie to. W ogóle mnie to nie obchodzi. To jego życie.

Jego droga. Jego lekcje. A ja mam własne życie.

Moja własna ścieżka. Moje własne lekcje. I dopiero zaczynam się ich uczyć.

Czterdzieści lat. To nie koniec. To początek.

Początek prawdziwego życia. Tego, które sam wybiorę. I będzie cudowne.

Obiecuję sobie. Będzie piękna.